Monday, January 12, 2015

အပၸမာဒ ဓမၼရသ မဂၢဇင္း အတြဲ ၁၆ အမွတ္ (၂) ။ ၂၀၁၅ - ေဖေဖာ္၀ါရီ

  ၂၀၁၅ - ေဖေဖာ္၀ါရီ လထုတ္ အပၸမာဒ ဓမၼရသ မဂၢဇင္း အတြဲ ၁၆ အမွတ္ (၂) ကို ေအာက္ပါလင့္မွာ အခမဲ့ေဒါင္းလုပ္ရယူႏိုင္ပါျပီ။ 

http://www.mediafire.com/view/cylco4mo6dc078z/15-12_--Form.pdf

ခႏၱီစစ္ရင္ ပါရမီျဖစ္မယ္ ( ဇနက ေတာင္ငူ)

ခႏၱီစစ္ရင္ ပါရမီျဖစ္မယ္
 ဇနက (ေတာင္ငူ)
          ဖထီးေအာင္လွ၏ ၿခံဝင္းထဲဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ အိမ္ႀကီးေနာက္ေဘးရွိ အေဆာင္ကေလးထဲက ထြက္ ေပၚေနေသာ ေခြးႀကီးေတြရဲ႕ အစာလုရင္း မာန္ဖီသံ၊ ေခြးေပါက္စေတြရဲ႕ တကိန္ကိန္ေအာ္သံ ေတြက ႀကဳ ဆိုေနပါသည္။ အိမ္အေပၚထပ္ ဝရံတာမွာလည္း ေၾကာင္ႀကီး ေၾကာင္ငယ္ မိသားစုတစ္သိုက္၏ တေညာင္ေညာင္ ေအာ္ဟစ္အစာ ေတာင္းသံေတြ ဆူညံလ်က္ေန၏။
          ဖထီးေအာင္လွ ဘယ္ေရာက္ေနပါလိမ့္ဟု ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ
          “ဟို ေခြးေပါက္စ၊ ကိုယ့္ေနရာ မွာ မစားဘဲ သူမ်ားပန္းကန္ျပားကို ဝင္လုရသလား၊ နင္က အေတာ့္ကို ဗိုလ္က်ခ်င္တယ္။ ကဲ မွတ္ကေရာ့”ဟုဆိုကာ လက္ထဲက တုတ္ျဖင့္ ေခြးေပါက္စ၏ တင္ပါးကို တစ္ခ်က္ ေဆာ္၏။ ေခြးေပါက္စလည္း တကိန္ကိန္ေအာ္ကာ သူ၏ အစာခြက္ရွိရာသို႔ ေျပး၏။ ပန္းကန္ျပားကို ေျချဖင့္ နင္း၍ ေမွာက္ေနေသာ ေခြးေပါက္စကိုလည္း တစ္ခ်က္ေဆာ္၍ “နင့္ အတြက္ ခြဲတမ္းကုန္ၿပီ” ဟု အမိန္႔ထုတ္လိုက္၏။ ဤသို႔ႏွယ္ ေခြးတစ္အုပ္ကို တုတ္စာလည္းေကြ်း၊ အစာလည္း ေကြ်းလိုက္သျဖင့္ ေခြးအုပ္စု ၿငိမ္ေလၿပီ။ ဖထီးတာဝန္ေတာ့ မၿပီးေသးေခ်။
          အိမ္ေပၚက ေၾကာင္မ်ားအတြက္ စီမံျပန္သည္။ လုယက္စား ေသာေၾကာင္ႀကီးမ်ားကို တုတ္သံ တျဖန္းျဖန္းေပးကာ ေျခာက္လွန္႕လိုက္၏။ ေၾကာင္ေတြ စံု မစံုကို လက္ညႇိဳးေလး ထိုးကာ ထိုးကာႏွင့္ ေရတြက္ရင္း “ငါက ခႏၱီပါရမီအတြက္ သည္းခံျပဳစုသေလာက္ နင္တို႔က အေတာ့္ကို ဆိုးလြန္းတယ္”ဟု ႏႈတ္က အမန္းအမႈတ္လုပ္၊ တုတ္ကိုသိမ္း၊ အစာပံုးကိုခ်ိတ္၊ ၿခံတံခါးကို ပိတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္...
          “ကဲ ဆရာေရ ထိုင္ဗ်၊တိရစၦာန္ ေလးေတြကို မနက္စာေကြ်းလို႔ ၿပီးပါၿပီ။ ဥပုသ္ေန႔ ဆရာလာမယ္ဆိုလို႔ ေမွ်ာ္ေနတာ”
          “ေခြးေတြ ေၾကာင္ေတြက မ်ားလွခ်ည့္လား ဖထီးရ”
          “ဟုတ္တယ္ဆရာ၊ ဟိုေခြးမ မိနီ၊ ငယ္ငယ္တုန္းက လမ္းေဘးမွာ ေတြ႕ခဲ့တာ။ သူ႕ေဘးမွာ ကား တိုက္ ၿပီး မ႐ႈမလွေသေနတဲ့ သူ႕ အေမ ေခြးအိုမႀကီးေပါ့။ မေအေသေလး သနားပါတယ္ဆိုၿပီး အိမ္ေခၚလာတာ။ သူကစၿပီး ေပါက္ဖြားလာတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ မ်ိဳးဆက္ရင့္ မိသားစု ႀကီး ျဖစ္လာတာ။ ေၾကာင္ေတြလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါ ဆရာ။ သနားျခင္း သမုဒယနဲ႔ ယုယလိုက္ ေတာ့ ျမင္တဲ့အတိုင္းပါပဲဗ်ာ။ တိရစၦာန္ေလးေတြဆိုၿပီး ပစ္စလက္ခတ္မထားပါဘူး။ သူ႕အခ်ိန္နဲ႔ သူစား၊ ကိုယ့္ေနရာမွာကိုယ္စား၊ ေကြ်းတာကို လုမစားရဘူး။စည္းကမ္းတက်ပါဆရာ။ ဒီလို သည္းခံ ၿပီးလုပ္ေတာ့ ခႏၱီပါရမီ ျဖစ္တာေပါ့”
          “အလိုဗ်ာ ဖထီးစည္းကမ္းေတြကို ေခြးေတြ ေၾကာင္ေတြက နားလည္ၾကသလား”
          “စည္းကမ္းကို နားလည္သလား၊ မလည္ဘူးလားဆိုတာေတာ့ မသိပါဘူး။ ေခၚတဲ့အခ်ိန္ မလာလို႔ ကေတာ့ တုတ္ကသူတို႔ဆီ သြားလိုက္တာပဲ}}
          “အမေလးဗ်ာ ဒီအတိုင္းဆိုရင္ ဖထီးလုပ္ရပ္က စည္းကမ္း ျပည့္ဝေသာ ခႏၱီပါရမီျဖစ္ေနၿပီ”
          “သည္းခံရင္ ခႏၱီပါရမီျဖစ္ေရာေပါ့ဆရာ၊ ဟုတ္တယ္မို႔လား”
          “ဖထီး ခႏၱီက ငါထားသလိုေန၊ ငါေကြ်းတဲ့အခ်ိန္စား၊ဘာဘာညာညာ စည္းကမ္းေတြ လိုက္နာမွ သည္းခံ ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္တာကိုး။ ေခြးသဘာဝ အစာခြက္လုတာနဲ႔ တင္ တုတ္တဝင့္ဝင့္ လုပ္ေနတာက အစားတစ္လုတ္၊ တုတ္တစ္ခ်က္ ဆိုရမလိုျဖစ္ေနၿပီ။ ခႏၱီပါရမီျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ျခြင္းခ်က္မထားပါနဲ႔။ အရာရာကို သည္းခံရမွာ။ ကိုယ့္ဘက္က မၾကည့္ဘဲ လိုအပ္သူျဖစ္ေစ၊ အခြင့္ အေရးရတုန္း ေတာင္းဆိုသူပင္ျဖစ္ေစ သူတို႔ အလိုဆႏၵကို သည္းခံ ျဖည့္ဆည္းေပးရမွာ။ အဲဒါမွ ပါရမီ ေျမာက္တဲ့ ခႏီၱျဖစ္မွာ”
          “ဆရာေရ သူတို႔ကို ေကြ်းေမြး ျပဳစုရတာ ဖထီး မတြန္႔တိုပါဘူး။ တစ္ေန႔ တစ္ေသာင္းဆိုတဲ့ ေငြက ဖထီးအတြက္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္တာ၊ ကြမ္းစား၊ ေဆးေသာက္ က်ေပ်ာက္သေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖထီးက စည္းကမ္းသမား ဆိုေတာ့ သူတို႔တစ္ေတြ က်န္းမာေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေအာင္ လိုအပ္သလို စည္းကမ္းေလးေတြနဲ႔ ထိန္းတာပါ”
          “ဟုတ္ပါၿပီ၊ စည္းကမ္းရွိတာ ေကာင္းပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ တိရစၦာန္မဆိုထားနဲ႔ လူေတြေတာင္ ကိုယ့္လိုဘ ကိုယ့္ဆႏၵကိုပဲ ေရွ႕တန္း တင္ေနၾကတာဗ်။ လူေတြရဲ႕ အလို ဆႏၵဆိုတာကလည္း ျဖည့္ေပးလို႔ ျပည့္႐ိုးထံုးစံမဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ငါ့စည္းကမ္းကို လိုက္နာရ မယ္၊ ဘယ္လိုေန ဘယ္လိုစားမွ လွဴမယ္လို႔ ႏွလံုးမသြင္းရပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဒုကၡသည္ အေထာက္ အပံ့ခြဲတမ္းကို အိမ္ရွိလူကုန္ တန္း စီတိုး အရယူၿပီး ျပန္ေရာင္းၾကတာ။ ဒီလိုဆို မလွဴပါဘူးလုပ္လို႔ မရဘူး။ ဒါနပါရမီ ခႏၱီပါရမီေျမာက္ေအာင္ လွဴခ်င္ပါတယ္ဆိုရင္ ျခြင္းခ်က္ေတြ မပါပါေစနဲ႔။ ကိုယ့္ဘက္က ႀကိဳတင္ စည္းကမ္းကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ဖယ္ လိုက္ပါ ဖထီးေရ႕”
“ဒါဆိုလည္း လုပ္မယ့္လုပ္ရင္ ပါရမီေျမာက္တဲ့ ခႏၱီကုသိုလ္ပဲ လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ နည္းလမ္းေလးျပပါဦး ဆရာ”
          “ေအးဗ်ာ ခႏၱီပါရမီျဖည့္ရမယ့္ နည္းက ျမတ္ဗုဒၶက်င့္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း လိုက္ၿပီး လုပ္ရမွာ ေပါ့ ဖထီးရ”
          “ဟုတ္ပါ့မလားဆရာ၊ ဘုရား လုပ္ခဲ့သလို လုပ္ရင္ ေျပာစရာ ဆိုစရာမ်ားျဖစ္ေနမလား”
          “အဲဒါခက္ေနတာ။ ဘုရားဆု ပန္တဲ့သူမွပဲ ပါရမီဆယ္ပါးျဖည့္ရေတာ့မလို၊ အရိေမေတၲယ်ဘုရားရဲ႕ လက္ယာေတာ္ရံဆုႀကီးပန္ ပုဂၢိဳလ္မွပဲ ပါရမီအလုပ္ကို လုပ္ရေတာ့မလို ယူဆေျပာဆိုတာကိုက ႏွလံုးသြင္း မွားေနပါတယ္။ ပါရမီဆယ္ပါး အလုပ္ဟာ ျမတ္ဗုဒၶၫႊန္ျပထားတဲ့ ဓမၼလမ္းစဥ္ပါ ဖထီးရ၊ ဓမၼကို လူတိုင္းက်င့္သံုးႏိုင္ပါတယ္။ သာမန္ စားေသာက္ဖြယ္ရာ၊ အဝတ္အထည္ ေတြကအစ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားစြာ၊ ရာထူးအာဏာေတြပါမက်န္ ေရျပည့္အိုးကို သြန္ေမွာက္သလို လွဴဒါန္း ရင္ ဓနပရိစၥာဂအလွဴ၊ သားသမီး ေတြပါ စြန္႔လွဴရင္ ပုတၲပရိစၥာဂအလွဴ၊ ခ်စ္ဇနီးကိုပါ လွဴလိုက္ရင္ေတာ့ ဘရိယပရိစၥာဂ အလွဴျဖစ္မယ္။ ဒီဒါနအလွဴအားလံုးက ဒါန မူလပါရမီပဲရွိေသးတယ္။ ဖထီး         ပိုင္တဲ့ ေျခ၊လက္၊ႏွလံုး၊ေက်ာက္ကပ္၊ မ်က္ၾကည္လႊာေတြ ထုတ္လွဴရင္ အဂၤပရိစၥာဂအလွဴျဖစ္လို႔ ဒါနဥပ ပါရမီျဖစ္ၿပီး ဒီထက္မက ဖထီး အသက္ပါ ေပးလွဴရင္ ဇီဝိတ ပရိစၥာဂအလွဴ အဂၤါရပ္နဲ႔ကိုက္ညီလို႔ ဒါနပရမတၳပါရမီ ကုသိုလ္ထူးကို ဆည္းပူးလိုက္ရၿပီလို႔ မွတ္ယူပါ ဖထီးေရ။ ဒီေခတ္မွာ ေသြး၊ ႏွလံုး ေက်ာက္ကပ္၊ မ်က္ၾကည္လႊာဆိုတာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္မရွားသလို လွဴသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေရာင္းစား တာမဟုတ္ဘဲ နိဗၺာန္ကို ရည္မွန္းၿပီး လြတ္လြတ္ကြ်တ္ကြ်တ္ လွဴဒါန္းတာမ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္”
          “ဟုတ္ပါၿပီ ဆရာ၊ ဖထီးတို႔က ဘယ္ေလာက္အထိ က်င့္ဖို႔လိုအပ္ပါသလဲ၊ တိရစၦာန္ေလး ေတြကို ေကြ်း ေမြးေစာင့္ေရွာက္ရင္း ဒါနပါရမီေလး ပ်ိဳးေထာင္တာပါလို႔ စပ္မိလို႔ ေျပာတဲ့အခါ တန္ရာတန္ရာ မေျပာဘူးလို႔ ေမးေငါ့ၾကတယ္ဆရာ”
          “မသိလို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ေခတ္တစ္ခါကဆိုရင္လည္း  ေသာတာပန္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ေတာင္ မေရးရဲ မေျပာရဲတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးဗ်။ က်င့္ရမယ့္ ဓမၼနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ကို ကြဲကြဲျပားျပား ခြဲျခားၿပီး မသိၾက တာပါ။ ဖထီးစြမ္းအားရွိသေလာက္ က်င့္ႏိုင္ပါတယ္။ သူတစ္ပါးရဲ႕ အေျပာမွာတင္ အသိဥာဏ္ ရပ္မေန ပါနဲ႔။
          ျမတ္ဗုဒၶဟာ ပါရမီဆယ္ပါး ဓမၼလမ္းေၾကာင္းကို ဘုရားျဖစ္မွ ျဖည့္ က်င့္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ပုထုဇဥ္ဘဝ ေတြမွာ ျဖည့္က်င့္ခဲ့တာပါ။ ဓမၼကို က်င့္ႀကံဖို႔ ပါရမီဆယ္ပါးကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔အတြက္ သူေဌး၊ ရွင္ဘုရင္ ျဖစ္ရမယ္။ ဘယ္ပါရမီကိုေတာ့ ဘုရားဆုပန္ပုဂၢိဳလ္ျဖည့္ရမယ္လို႔ ပုဂၢိဳလ္ခြဲျခား မထားပါဘူး။ ပါရမီဆယ္ ပါး၊ မူလပါရမီ၊ ဥပပါရမီ၊ ပရမတၳ ပါရမီဆိုၿပီး ဓမၼေလွကားေထာင္ျပ ထားတာပါ။ အစြမ္းအစရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တိုင္း တက္ႏိုင္ပါတယ္။ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ပါတယ္။
          အဲဒါေၾကာင့္ ဘုရားအေလာင္း ေတြလို အသက္ကို စြန္႕လွဴတဲ့ ပရမတၳပါရမီမ်ိဳး မေျမာက္သည့္တိုင္ေအာင္ စားဝတ္ေနေရးအေထာက္ အပံ့ဒါနအလွဴ၊ ကိုယ္ပိုင္ကိုယ္ဆိုင္ ျဖစ္တဲ့ အမ်ားလည္း လက္ေတြ႕ လွဴေနၾကတဲ့ ေသြးအလွဴ၊ ေက်ာက္ကပ္ အလွဴ၊ ႏွလံုး၊ မ်က္ၾကည္လႊာ အစ ရွိတဲ့ ကိုယ္အဂၤါအလွဴေတြကို အခြင့္သာလို႔ လွဴဒါန္းတဲ့အခါ ဒါနမူလ ပါရမီ၊ ဒါနဥပပါရမီေျမာက္ေအာင္ နိဗၺာန္ကို ရည္မွန္းၿပီးလွဴဖို႔သာ လိုပါတယ္}}
          “ဒီလိုဆိုေတာ့လည္း ပါရမီ အလုပ္က အားရစရာႀကီး။ ဖထီး လုပ္ေနတဲ့ ခႏၱီပါရမီကိုလည္း စိစစ္ျပပါဦးဆရာ၊ သဒၶါတရားေတြ ထက္သန္လာလို႔ပါ”
          “ခႏၱီက အဓိပၸာယ္ အလြန္ က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ အရာဌာနကို လိုက္ၿပီး ဖြင့္ဆိုထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ ေတြလည္း အမ်ားအျပားပါပဲ။ ပါရမီ ဆယ္ပါးျဖည့္က်င့္ရာမွာ ဖထီးလုပ္ ေနတဲ့ ခႏၱီပါရမီက အဓိက ေခါင္း ကိုင္ပါရမီလို႔ မွတ္ယူပါ။ သည္းခံမႈ ခႏၱီသာမပါရင္ ဒါနလည္း မေျမာက္၊ သီလလည္း မထိန္းႏိုင္၊ ဝီရိယေတြ လည္း ပ်က္ျပားၿပီး ပါရမီက်င့္စဥ္ တစ္ခုလံုး လမ္းဆံုးမေရာက္ဘဲ ပ်က္ စီးသြားႏိုင္တယ္။
          အဲဒါေၾကာင့္ အဘိဓမၼာဆရာ ႀကီးဦးေက်ာ္ထြတ္က ခႏၱီရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို အရာရာမွာ ပညာနဲ႔ဆင္ျခင္ၿပီး သည္းခံျခင္းလို႔ ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ ဆရာႀကီးရည္ညႊန္းတဲ့ အရာရာဆို တာ ဗဟိဒၶျပင္ပကိစၥေတြကို သည္းခံျခင္း၊ တိတိကၡခႏၱီနဲ႔ အဇၥ်တၲိက အတြင္းကိစၥေတြကို သည္းခံျခင္း အဓိဝါသနခႏၱီေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာကိုသည္းခံၿပီး ေဆာင္ရြက္ရင္ ပါရမီဆယ္ပါးျဖည့္က်င့္တဲ့      အလုပ္ ေအာင္ျမင္ပါတယ္”
          “ဖထီးစြမ္းအား ရွိသေလာက္ ျပဳစုေနတဲ့ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာ ကုသိုလ္ေတြမွာ ခႏၱီပါတယ္ေပါ့”
          “ပါ ပါတယ္ဗ်ာ၊ စားဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္ အာဟာရဒါနေလး လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အသံုးစရိတ္ကို ေခြ်တာရတယ္။ တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထိုင္တာ ေလွ်ာ့ၿပီး တစ္ႀကိမ္ပဲထိုင္ေတာ့ ႏွစ္ေထာင္ ေလာက္ပိုလာတယ္မဟုတ္လား”
          “ဟုတ္လိုက္ေလ ဆရာ၊ ကိုယ္ ႀကိဳက္လွခ်ည့္ဆိုတဲ့ လက္ဖက္ရည္ကို သည္းခံၿပီး ႏွစ္ခြက္စာေလွ်ာ့၊ တစ္ခြက္ပဲေသာက္တာရယ္၊ တျခား စရိတ္ေတြ ေလွ်ာ့တာရယ္ေၾကာင့္ ခုလို ဒါနေလးေတြ လုပ္ႏိုင္တာပါ”
          “သီလ ေစာင့္ထိန္းရာမွာလည္း သည္းခံျခင္း ခႏၱီလိုအပ္တယ္။ လက္ဖက္ရည္တစ္ခြက္၊ ထမင္းတစ္နပ္စာအတြက္ ဆာေလာင္မႈကို သည္းခံၿပီး မစားဘဲ ေနမွ ဝိကာလေဘာဇနာသိကၡာပုဒ္ကို လံုၿခံဳေအာင္ ေစာင့္ႏိုင္ပါတယ္။ တီဗီေရွ႕မွာ ထိုင္ၿပီး၊ လိုင္းေပါင္းစံုက လႊင့္သမွ် အစီအစဥ္ေတြကို မ်က္စိအရသာ၊ နားအရသာခံၿပီး ၾကည့္မေနဘဲ သည္းခံေရွာင္ရွားႏိုင္မွ နစၥ၊ ဂီတ၊ ဝါဒိတသိကၡာပုဒ္ေတြ ကို လံုၿခံဳေအာင္ ထိန္းႏိုင္မွာပါ။ ဖထီး ေရ႕ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါနသီလ ဘာပဲျပဳျပဳ ခႏၱီဆိုတဲ့သည္းခံမႈနဲ႔ မလုပ္ ရင္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ သည္းခံျခင္းခႏၱီပါရမီနဲ႔ တြဲဖက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ရင္ေတာ့ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားလည္း ေအာင္ျမင္၊ ေလာကုတၲရာ လမ္းေၾကာင္းအတြက္ ပါရမီကုသိုလ္လည္း စုမိၿပီေပါ့”
          “ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္၊ ပါရမီေျမာက္တယ္ဆိုတာသိရေတာ့ ဝမ္းသာတယ္။ လုပ္ရတာလည္းအား ရွိတယ္ဆရာရဲ႕။ ဖထီး အာစိဏၰကံံ ေျမာက္ေအာင္ ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္တာလည္း ခႏၱီက အဓိကျဖစ္ရမွာ ေပါ့ေနာ္”
          “သည္းခံမႈ အလိုအပ္ဆံုး အလုပ္ပါပဲဗ်ာ။ ခႏၶာအရွိ ျဖစ္ပ်က္ကို ဥာဏ္နဲ႔ျမင္ဖို႔အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ေဖာက္ျပန္မႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါ ပူမႈေအးမႈ၊ ေတာင့္တင္း ကိုက္ခဲေခြ်းေတြ ရႊဲလာတဲ့အခါ ငါပဲ သူပဲဆိုတဲ့ အစြဲေတြျပဳတ္၊ ႐ူပကာယ အစုအဖြဲ႕ဟာ ဓာတ္ေလးပါး အစုအေဝး သက္သက္ပဲလို႔ ဥာဏ္မွာျမင္ရင္ သကၠာယဒိ႒ိျပဳတ္ၿပီ၊ နာက်င္ ပူေအး ေဝဒနာအစုအေဝးလည္း ေပၚခ်ည္း ေပ်ာက္ခ်ည္းျဖစ္ေနတာကို ဥာဏ္နဲ႔စိစစ္ၾကည့္ေတာ့ ျဖစ္လာတာ၊ ေပၚလာတာကိုျမင္ရင္ ဥေစၦဒဒိ႒ိ ျပဳတ္ၿပီ၊ ပ်က္သြားတာ ေဝဒနာေတြ ေလွ်ာ့ပါးသြားတာကို ျမင္ရင္ သႆတဒိ႒ိ ျပဳတ္ၿပီ။
          အဲဒါေၾကာင့္ ဥာဏ္အျမင္မွာ ဒိ႒ိကြာဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ခႏၶာကျပတဲ့ ကိုယ့္ေဝဒနာကို သည္းခံၿပီး ေစာင့္ ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သူတစ္ပါး ခႏၶာအျပနဲ႔ သူတစ္ပါး အေျပာအေဟာကို နာယူ႐ံုနဲ႔ေတာ့ ဒိ႒ိလည္း မကြာႏိုင္သလို၊ ဝိပႆနာလည္း မျဖစ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ခႏၶာက ျပတာကိုပဲ သည္းခံၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ပါလို႔ မွာပါရေစ”
          “ေက်းဇူးပါပဲဆရာ၊ ဒါန သီလ ဝိပႆနာ ဘာဝနာအလုပ္ကို ခႏၱီပါရမီနဲ႔တြဲၿပီး ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လုပ္ႏိုင္ပါၿပီ”              
“သာဓုပါ ဖထီးေရ၊ ဒီေန႔က စၿပီး ဒါန၊သီလ၊ ဝိပႆနာကုသိုလ္ထူးေတြကိုလုပ္တဲ့အခါ အသက္ကိုပါ စြန္႔တဲ့ ပရမတၳပါရမီအဆင့္မ်ိဳး မလုပ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဒါနျပဳတဲ့အခါ ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္၊ ဘယ္လို ပရဟိတ လုပ္မွ၊ ဘယ္လို ေလးလွဴရမွဆိုတဲ့ စည္းကမ္းေတြ ႀကိဳတင္မသတ္မွတ္ပါနဲ႔။ ဘယ္လိုေန ဘယ္လိုစားရမွ သည္းခံၿပီး သီလေစာင့္မယ္ မလုပ္ပါ နဲ႔။ ျြခင္းခ်က္မပါတဲ့ ခႏၱီပါရမီနဲ႔တြဲၿပီး ဒါနမူလပါရမီ၊ ဒါနဥပပါရမီ၊ သီလ မူလပါရမီ၊ သီလဥပပါရမီေျမာက္ေအာင္ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္မွန္းၿပီး လုပ္ပါ။ ပါရမီဆယ္ပါးရဲ႕ အညႇာ ခႏၱီစစ္ရင္ လုပ္သမွ်ကုသိုလ္ေတြ ပါရမီ  ျဖစ္ပါတယ္ ဖထီးေရ႕၊ ႀကိဳးစားလိုက္စမ္းပါ”
          “ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ၊ ဆရာမျပ နည္းမရျဖစ္ေနတာ၊ ပါရမီဆယ္ပါးလို႔ ၾကားရင္ပဲ ေျပာရလုပ္ရမွာကို မဝံ့မရဲျဖစ္ျဖစ္သြားတယ္။ ငါလုပ္ေနတဲ့ သတိပ႒ာန္အလုပ္ပဲ ရပ္လိုက္ရ ေတာ့မလိုလို ေတြးမိပါတယ္။ ခုေတာ့ ဥာဏ္ပြင့္ပါၿပီ။ ကိုယ္လုပ္ေနၾက ဒါန သီလ ဘာဝနာစတဲ့ ကုသိုလ္အလုပ္ကို ရပ္စရာမလို၊ ေျပာင္းစရာမလိုဘဲ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ဖယ္ရွား အမ်ားအတြက္ကို ရည္ရြယ္ခ်က္ ထား၊ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္မွန္းၿပီး လုပ္လိုက္႐ံုနဲ႔ ပါရမီကုသိုလ္ေျမာက္သြားတာ သေဘာေပါက္ပါၿပီ”
          “ေကာင္းလိုက္တဲ့ ႏွလံုးသြ္း ဗ်ာ၊ ဖထီး တကယ္လုပ္ၾကည့္ေတာ့ ဓမၼအလုပ္က ဆြဲေဆာင္သြားမွာပါ။ ဖထီးတို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ဘဝမ်ားစြာက ပါရမီမ်ိဳးေစ့ပါသည္ျဖစ္ေစ၊ မပါခဲ့သည္ျဖစ္ေစ ကိစၥမရွိပါဘူးဗ်ာ။ ယခုဘဝ သာသနာတြင္းကုသိုလ္ထူးေတြ ျပဳခြင့္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ ပါရမီ မ်ိဳးေစ့ကို မျဖစ္မေနခ်ရမွာပါ။သံသရာခရီးကို ေလွ်ာက္၊ နိဗၺာန္ကို ဆိုက္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ပါရမီ ကုသိုလ္ကသာ အားကိုးရပါတယ္။
          ပါရမီကုသိုလ္စံုညီဖို႔ကလည္း ခႏၱီဆိုတဲ့ အညႇာပါရမီကိုသာ အမိ အရဆြဲရင္ ပါရမီဆယ္ပါး တစ္တြဲလံုး ပါပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ မိမိတို႔ ေန႔စဥ္ ျပဳလုပ္ေနၾက ဘုရား ဆြမ္းေတာ္လွဴ၊ ပန္းလွဴ၊ သံဃာ ေတာ္ေတြ ဆြမ္းေလာင္းတာကအစ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာအလုပ္ေတြ အားလံုး ပါရမီကုသိုဘ္ ျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ ငါေကာင္းစားေရးဝါဒ တဏွာ မာနဒိ႒ိနဲ႔ မလုပ္မိေအာင္ သည္းခံ၊ နိဗၺာန္ကိုသာရည္မွန္းၿပီး ျပဳလုပ္ဖို႔လိုေၾကာင္းကို ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခဲ့ပါ ေၾကာင္း အသိေပးရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ}}
          “ေက်းဇူးကမၻာ၊ ေက်းဇူး အနႏၱပါ ဆရာေရ”
ပါရမီ ကုသိုလ္၊ ျဖစ္ေစလို နိဗၺာန္ကိုသာ ဆုပန္ပါ။
ဇနက (ေတာင္ငူ)

အေရးၾကီးသည့္ ဓမၼာဓိပတိ ( ေရႊအိုး)

အေရးႀကီးသည့္ ဓမၼာဓိပတိ
 ေရႊအိုး
          လူ႕ေလာကအတြင္းသို႔ လူအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီးေနာက္ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဘဝ တစ္သက္တာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳႏိုင္ဖို႔ရာအတြက္ အလုပ္အကိုင္တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု လုပ္ၾကရေတာ့မွာပါ။ အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့အခါ ေလာကႀကီးကို မိမိတစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းအတြက္ (ငါ့ အတြက္)သာ အသံုးခ်မယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီလုပ္ငန္း ေပၚမွာ ငါ့အတြက္ဆိုတဲ့ ႏွလံုးသြင္းမႈဟာ ထာဝရလႊမ္းမိုးသြားေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ ငါဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ လႊမ္းမိုးေနတာနဲ႔အမွ် ေလာက အေပၚမွာ ေလးစားတဲ့စိတ္ေတြဟာ ဘယ္လိုနည္းႏွင့္မွ် ရွိလာႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ထူးျခားတာက အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးဟာ ေလာကပါလ လို႔ေခၚတဲ့ ေလာကႀကီးကို ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္မသြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္တတ္ တဲ့ ဟိရီနဲ႔ ဩတၲပၸတရားႏွစ္ပါးကို လည္း အေလးမထားေတာ့ဘဲ သူ လုပ္ခ်င္ရာကို ဘာမဆို လုပ္မွာျဖစ္သလို ဓမၼ၊ အဓမၼဆိုတာကို မေတြး သူ႕လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ေရးကိုသာ အဓိကထားေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
          ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က လုပ္သမွ်ေသာ မိမိတို႔လုပ္ငန္းမ်ား အေပၚမွာ ထားရွိရမယ့္ သေဘာ ထား (၃)မ်ိဳးကို သြန္သင္ညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
          ပထမ သေဘာထားကေတာ့ မိမိရဲ႕ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လာတဲ့  ဂုဏ္သိကၡာေတြနဲ႔ မိမိရဲ႕ မ်ိဳး႐ိုး စဥ္ဆက္ ဂုဏ္သိကၡာေတြကို ေလးစားတဲ့ သေဘာထားနဲ႔သာ လုပ္ငန္း မ်ားကို လုပ္ကိုင္သြားေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ သေဘာထားကို ပါဠိေတာ္မွာ အတၲာဓိပတိလို႔ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို ေလးစားတဲ့ သေဘာထားျဖစ္ပါ တယ္။
          ဒုတိယ သေဘာထားကေတာ့ ပါဠိေတာ္လာအရ ေလာကာဓိပတိ လို႔ဆိုပါတယ္။ ေလာကာဓိပတိဆိုတာက မိမိနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာကကို နစ္နာမႈမရွိ ရေအာင္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေလးစားတဲ့သေဘာထား ျဖစ္ပါတယ္။
          တတိယ သေဘာထားျဖစ္တဲ့ ဓမၼာဓိပတိဆိုတဲ့သေဘာထားအတြင္းမွာ ဓမၼဆိုတဲ့ က်ယ္ျပန္႔လြန္းလွတဲ့ အႏွစ္သာရနဲ႔ ဓမၼသေဘာ နိယာမေတြ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဓမၼဆိုတာ သံသရာအတြင္းနဲ႔ပတ္သက္ေနသလို သံသရာလြန္နဲ႔လည္း ပတ္သက္ ဆက္ႏႊယ္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဓမၼဆိုတာ တစ္ဦးခ်င္းမွသည္ ေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးနဲ႔ပတ္သက္ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိေနတာ ျဖစ္လို႔ ေလာကီပစၥကၡ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ ဓမၼကို စိတ္ရင္း ေစတနာမွန္ကန္စြာနဲ႔ ေလးစား လက္ခံ လိုက္နာအပ္သလို တမလြန္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရးအတြက္လည္း သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ မ်ား၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားနဲ႔ လူ႕ဘဝအတြက္ အေလးအနက္ထားရမယ့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ဓမၼက်င့္စဥ္မ်ားကိုလည္း ဂ႐ုဓမၼျဖင့္ ေလးစား လိုက္နာကာ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ သြားၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
          ဒါ့အျပင္ ဓမၼအစစ္ဆိုတာ မိမိရဲ႕ တဏွာ၊ မိမိရဲ႕ မာနနဲ႔၊ မိမိရဲ႕ ဒိ႒ိတို႔ကို ပါးသည္ထက္ ပါးေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့သေဘာကို ေဆာင္တဲ့ ဓမၼသည္သာလွ်င္ စစ္မွန္ေသာ ဓမၼ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတစ္ဦးတည္းရဲ႕ အယူအဆမူဝါဒအရ အေကာင္းဆံုး လို႔ သတ္မွတ္ထား႐ံုမွ်နဲ႔ေတာ့ ဓမၼ အစစ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ တစ္နည္း အားျဖင့္ဆိုရရင္ ဓမၼဆိုတာ မိမိရဲ႕ တဏွာေၾကာင့္ျဖစ္လာရတဲ့ အတၲ၊ မာနေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ အတၲေတြ နဲ႔ ဒိ႒ိျဖင့္ စြဲလာရတဲ့ အတၲမွန္သမွ် ကို ပါးႏိုင္သမွ် ပါးေစႏိုင္မွသာ       စစ္မွန္ေသာ ဓမၼလို႔ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္မႈ မွန္သမွ် အေပၚမွာ မိမိရဲ႕ အတၲေတြ ပါးႏိုင္သမွ် ပါးေနေအာင္ ထားရွိ ေဆာင္ ရြက္လုပ္ကိုင္သူဟာ တရားကို ေလးစားသူ (သို႔မဟုတ္)တရားစစ္ (ဓမၼအစစ္အမွန္)ကို ေလးစား လိုက္နာသူျဖစ္လို႔ ထိုသူကို ဓမၼာဓိပတိ သေဘာထားရွိသူလို႔ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
          လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေဆာင္ ရြက္ရာမွာ အတၲာဓိပတိသေဘာထား၊ ေလာကာဓိပတိ သေဘာထား နဲ႔ နက္႐ိႈင္းက်ယ္ျပန္႔လြန္းလွတဲ့  ဓမၼာဓိပတိသေဘာထား သံုးပါးအား လက္ကိုင္ထားသင့္တယ္လို႔ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္ သြန္သင္ဆံုးမေဟာျပခဲ့ရတာကလည္း အေၾကာင္းမဲ့ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒီေလာကႀကီးအတြင္းမွာ ဘယ္လုပ္ငန္းကိုပဲ လုပ္လုပ္ အကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ားကို မလုပ္မိ ေအာင္၊အတၲစိတ္နည္းပါးစြာျဖင့္သာ အရာရာကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ သြားတတ္ဖို႔ရာနဲ႔ မိမိပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ေလာကကို မိမိဘဝအတြက္ အသံုးမခ်ဘဲ မိမိဘဝကိုသာ ေလာကအတြက္ အသံုးခ်တတ္ေအာင္ ဘုရားရွင္က  သြန္သင္ၫႊန္ျပခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
          ျမတ္ဗုဒၶ ၫႊန္ျပေတာ္မူခဲ့တဲ့ အထက္ပါလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရာတြင္ ထားရွိရမည့္ အဓိပတိသံုးပါးကို လက္ကိုင္ထားသူမ်ားဟာ မိမိရဲ႕ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိမ်ား စြဲေနတဲ့ အတၲမ်ားကို အထိုက္ အေလ်ာက္ ပါးသြားေစေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ထိုထိုေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားဟာ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ သြန္သင္ေတာ္မူခဲ့သည့္ အဓိပတိသံုးပါးအဝင္အပါ ဓမၼာဓိပတိ သေဘာထားျဖင့္ မိမိ၏ အတၲမ်ား ပါးသည္ထက္ပါးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ၾကကာ တရား ဓမၼကို ေလးစားသူမ်ားလို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ ဘဝသက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ ဓမၼာဓိပတိသေဘာထားျဖင့္ လုပ္ ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျပဳမူခဲ့မႈ ရွိçမရွိ ဆိုတာ မိမိတို႔ ကြယ္လြန္ ခါနီးအခ်ိန္မွာ မိမိျပဳခဲ့ေသာကံမ်ား က မိမိတို႔ကို ကံ၊ ကမၼနိမိတ္၊ ဂတိ နိမိတ္တို႔ ျပလာထင္လာေစေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
          မိမိျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ကံဟာ ဓမၼ နိယာမအရ တူေသာအက်ိဳးကိုသာ ေပးတတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကံကိုလိမ္ ညာလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ မိမိျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ကံက ထူးျခားတဲ့ ဂတိနိမိတ္မ်ားကို ကြယ္လြန္ခါနီး ကာလမွာ ထင္ဟပ္ျပတတ္ပံုကို စုႏၵလို႔ အမည္ရ တဲ့ ဝက္ေရာင္းဝက္ေမြးစီးပြားေရးသမားရဲ႕ ျဖစ္ရပ္နဲ႔ ျပန္လည္ထင္ဟပ္ကာ သာဓကျပလိုပါတယ္။
          ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႕သား စုႏၵရဲ႕အိမ္ဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ သီတင္း သံုးေနေတာ္မူရာ ေဝဠဳဝန္ေက်ာင္း ေတာ္နဲ႔ သိပ္မေဝးလွေပမယ့္ စုႏၵဟာ ဘုရားရွင္ရွိရာသို႔ တစ္ခါတစ္ေခါက္ပင္ သူ႕ဘဝတစ္သက္တြင္ သြားေရာက္ဖူးျမင္ခဲ့ဖူးျခင္း မရွိ ခဲ့သလို ဘုရားရွင္ရဲ႕ တပည့္သား သံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္း လမ္းမွာ ရင္ဆိုင္ေတြ႕လွ်င္ပင္ မျမင္ေယာင္ ျပဳ႐ံုမက ဆြမ္းအစရွိသည့္ အရာမ်ားျဖင့္ ေပးလွဴဒါန္းမႈကိုလည္း သူ႕ဘဝ တစ္သက္တာမွာ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ျပဳခဲ့ဖူးေလ့မရွိသူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ စုႏၵဟာ သူ႕ဘဝတစ္သက္တာမွာ ေပးကမ္း လွဴဒါန္း တယ္ဆိုတာ မရွိခဲ့သလို သီလကို မေဆာက္တည္႐ံုမက တရားဘာဝနာ ပြားမ်ားျခင္းကိုလည္း လံုးဝမျပဳလုပ္ခဲ့လင့္ကစား ဝက္မ်ားကို ဝယ္ယူေမြးျမဴကာ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ေရာင္းခ်မႈ မ်ားကိုေတာ့ စိတ္အားထက္သန္ အားမာန္အျပည့္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စုႏၵဟာ ကိုယ္က်င့္တရား တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ဘာသာေရးကို စိတ္ဝင္စား မႈမရွိသူ ျဖစ္သလို မိမိရဲ႕အနီး ပတ္ဝန္းက်င္ကို ခင္မင္ငဲ့ညႇာ ေထာက္ထားစာနာ ရေကာင္းမွန္း မသိ၊ သူလုပ္ခ်င္ရာကိုသာ အမွန္ အမွား မခြဲျခားဘဲ ဇြတ္တရြတ္လုပ္တတ္သူ (သို႔မဟုတ္) လူမဟုတ္တဲ့ လူလို႔သာ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ဆိုရတာကလည္း စုႏၵရဲ႕ ရက္စက္တဲ့ဝက္သတ္နည္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
          စုႏၵဟာ တိုင္မွာ မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္တုပ္ထားတဲ့ ဝက္ ေတြကို အေရျပားနဲ႔အသားေတြ ဖူး ေရာင္လာေအာင္ တင္းပုတ္နဲ႔ ထုၿပီးမွ ဟေနတဲ့ပါးစပ္ကို တုတ္ျဖင့္ ေထာက္ထားကာ က်ိဳက္က်ိဳက္ဆူ ပြက္ေနတဲ့ ေရေႏြးပူပူေတြကိုေလာင္းထည့္ပါတယ္။ ဝက္ေတြရဲ႕ အူအတြင္းမွ အရည္ျဖဴမ်ား က်ဆင္းလာခ်ိန္ မွာေတာ့ ဝက္မ်ားဟာ စူးစူးဝါးဝါး ေအာ္ဟစ္႐ုန္းကန္ရင္း ေသၾကရပါ တယ္။ စုႏၵဟာ သူအသက္ရွင္ေနခဲ့ တဲ့ (၅၅) ႏွစ္တာဟာ ဒီနည္းနဲ႔သာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။
          စုႏၵရဲ႕ အဓမၼလုပ္ရပ္မ်ားကို ဓမၼက အဓိပတိအျဖစ္ အုပ္စိုးလႊမ္းမိုးလာတဲ့အခါမွာေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားလည္းမရွိ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း ဂ႐ုမစိုက္ စာနာမႈမရွိခဲ့တဲ့ စုႏၵဟာ သူလုပ္ခဲ့သမွ်ကံမ်ားက မက်န္းမမာ ျဖစ္လို႔ ကြယ္လြန္ရေတာ့မယ့္ စုႏၵကို နိမိတ္ေတြ ထင္လာ ျပလာပါ ေတာ့တယ္။က်ိဳက္က်ိဳက္ဆူ ပူေလာင္ေနတဲ့ ေရေႏြးရဲ႕ ပူေလာင္ျခင္းရဲ႕ ဒဏ္ကို ဝက္မ်ားခံစားရသလို စုႏၵလည္း လူ႕ဘဝ၌ပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွ ငရဲမီးတစ္မွ်ပူေလာင္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အလိုလိုခံစားကာ ေအာ္ဟစ္႐ုန္းကန္မႈမ်ားျဖင့္ ခုနစ္ရက္ခံစားရကာ ကြယ္လြန္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ အဝီစိငရဲသို႔ က်ေရာက္ခဲ့ရ ပါေတာ့တယ္လို႔ ပါဠိေတာ္လာရွိပါတယ္။
          ဝက္ေမြး ဝက္ေရာင္းဝက္သတ္ ၿပိဳင္စံရွား စုႏၵရဲ႕လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ ရာမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သြန္သင္ ေဟာၾကားေတာ္မူထားခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သည့္အခါ ႏွလံုးသြင္းထားရွိရမယ့္ အတၲာ      ဓိပတိ၊ ေလာကဓိပတိနဲ႔ သံသရာတြင္းႏွင့္ သံသရာလြန္ဘဝတို႔ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဓမၼာဓိပတိ ဆိုတဲ့ ႏွလံုးသြင္းမႈ သေဘာထားမ်ား လားလားမွ် မပါဝင္တာကို ေလ့လာ သံုးသပ္ ေတြ႕ရွိၾကရမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ စုႏၵဟာ ေလာကကို မိမိဘဝ (ငါ့အတြက္သာ) အတြက္သာ အသံုးခ်သြားခဲ့တဲ့ မေကာင္း ေသာ ႏွလံုးသြင္းမႈရွိသူသာ ျဖစ္ပါ တယ္။ တစ္နည္း ေျပာရရင္ စုႏၵဟာ လူဆိုတဲ့မိမိသိကၡာကို မိမိမေလးစားတဲ့အျပင္ မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္ကို လည္း ေလးစားမႈ မရွိခဲ့႐ံုမက ပစၥကၡ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာေရးနဲ႔ တမလြန္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ မ်ား၊ျပဳလုပ္ရမည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ မ်ားႏွင့္တကြ အားထုတ္ပြားမ်ားရမည့္ တရားဓမၼ က်င့္စဥ္ဘာဝနာ မ်ားကို ဘာတစ္ခုမွ် လိုက္နာ ေလ့က်င့္ ပြားမ်ား အားထုတ္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိခဲ့လို႔ စုႏၵကို ဘာသာမဲ့ တစ္ေယာက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ဓမၼာဓိပတိသေဘာထားအား ႏွလံုး မသြင္းသူအျဖစ္ သံုးသပ္႐ႈျမင္ ႏိုင္ၾကပါတယ္။
          ဓမၼာဓိပတိ ႏွလံုးသြင္းမႈမရွိဘဲ မိမိတစ္ဦးတည္း ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာေရးကိုသာ တစ္သက္တာ ပတ္လံုး ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္သြားတဲ့ စုႏၵရဲ႕ အကုသိုလ္ကံ အက်ိဳးေပးပံုကို အေၾကာင္းျပဳကာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ....
          “မေကာင္းမႈ ျပဳသူသည္ ဤ ပစၥဳပၸန္ဘဝ၌လည္း စိုးရိမ္ပူပန္ရ၏။ ေနာင္တမလြန္ဘဝ၌လည္း စိုးရိမ္ ပူပန္ရ၏။ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ ႏွစ္ဘဝလံုး၌ စိုးရိမ္ပူပန္ရ၏”
          “ထိုသူသည္ မိမိ၏ ညစ္ညဴးေသာ အကုသိုလ္ကံၾကမၼာကို ျမင္၍ စိုးရိမ္ပူပန္ရ၏။ စိုးရိမ္ပူပန္ရသည္ ႏွင့္အမွ် ပင္ပန္းရ၏” လို႔ အဓိပၸာယ္ ပါတဲ့ ဂါထာႏွစ္ပုဒ္ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
          ဒါေၾကာင့္ မိမိတို႔ရဲ႕ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ ႏွစ္ဘဝမွာ စိုးရိမ္ပူပန္ ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ားစြာျဖင့္ ပင္ပန္းျခင္း ျဖစ္မလာရေအာင္ ဘာကိုပဲ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္ျဖစ္ေစ ဓမၼာဓိပတိ သေဘာထားကို ႏွလံုးသြင္းကာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေရႊအိုး

လက္ေဆာင္မ်ားစြာျပန္ေပးသူ ( အရွင္ ေသာဘိတ ဓမၼာစရိယ ေပါက္ေခါင္း )

လက္ေဆာင္မ်ားစြာ ျပန္ေပးသူ
အရွင္ေသာဘိတ
(ဓမၼာစရိယ၊ ေပါက္ေခါင္း)
(၁)
          ပဏၰာကာရဆိုတဲ့ ပါဠိကို လက္ေဆာင္လို႔ ျမန္မာျပန္ၾကပါတယ္။ လက္ေဆာင္ေပးတဲ့အေလ့ အထဟာ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ပင္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေမ႑ကသူေဌးရဲ႕ေျမး ေကာသလတိုင္း သာေကတ ၿမိဳ႕က ဝိသာခါရဲ႕ လက္ထပ္ပြဲ အၿပီးမွာ ဝိသာခါဟာ သတို႔သား ရွိရာ သာဝတိၳျပည္သို႕ လိုက္ပါ သြားရပါတယ္။
          သာဝတိၳျပည္သို႔ေရာက္ေတာ့ သာဝတိၳျပည္က မိတ္ေဆြေတြ၊ မိတ္ေဆြ မဟုတ္ေပမဲ့ ဝိသာခါရဲ႕ သူေဌးသမီးဆိုတဲ့ဂုဏ္၊ ကိုယ္က်င့္ သီလရွိတယ္ ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ေတြကို ၾကည္ညိဳေလးစားသူေတြကလည္း မဂၤလာလက္ေဆာင္ေတြ လာေပးၾကပါတယ္။ဝိသာခါကလည္း လက္ေဆာင္ေတြ ျပန္ေပးခဲ့ပါတယ္။
          ဒီလို ေရွးႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက လက္ေဆာင္ေပးတဲ့ အေလ့အက်င့္ ေတြ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ သူ မင္းအခ်င္းခ်င္းလည္း လက္ေဆာင္ေတြ အသြားအျပန္ ေပးၾကတာကို ပိဋကတ္စာေပေတြမွာ၊ ျမန္မာရာဇဝင္ေတြမွာ ေတြ႕ၾကရပါတယ္။
          လက္ေဆာင္ေပးတဲ့ အေလ့ အက်င့္ဟာ ယခုေခတ္မွာလည္း ဆက္လက္ရွင္သန္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္၊ မဂၤလာလက္ေဆာင္၊အတတ္ပညာရွင္ေတြ၊႐ိုးသား ႀကိဳးစားသူေတြ အတြက္ ဂုဏ္ျပဳလက္ေဆာင္၊ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြ အခ်င္းခ်င္း ခင္မင္ေလးစားလို႔ ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ စသည္ျဖင့္ လက္ေဆာင္ေတြ ေပးၾကပါတယ္။
          လက္ေဆာင္ေတြ ေပးေတာ့  ေပးတဲ့သူကလည္း ငါလက္ေဆာင္ ေပးေတာ့မယ္၊ ငါလက္ေဆာင္ေတြ ေပးေနဆဲ၊ ငါလက္ေဆာင္ေတြေပးခဲ့ၿပီလို႔ အခ်ိန္ကာလအားေလ်ာ္စြာ ဝမ္းေျမာက္မႈေတြ ျဖစ္ရပါတယ္။
          လက္ေဆာင္ အေပးခံရတဲ့သူကလည္း ငါလက္ေဆာင္ေတြ ရေတာ့မယ္၊ လက္ေဆာင္ေတြ ရေန ဆဲ၊ လက္ေဆာင္ေတြရခဲ့ၿပီလို႔ အခ်ိန္ကာလ အားေလ်ာ္စြာ ဝမ္းေျမာက္ ၾကရပါတယ္။
          လက္ေဆာင္ ေပးသူ၊ လက္ေဆာင္ရသူ ႏွစ္ဦးတို႔ဟာ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ေလးစားတဲ့ မ်က္လံုး၊  တစ္ေယာက္အက်ိဳးစီးပြားကို တစ္ ေယာက္က လိုလားတဲ့မ်က္လံုးေတြျဖင့္ ၾကည့္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္ၾကရပါ တယ္။
          ေမြးေန႔ပြဲေတြ၊ မဂၤလာပြဲေတြ၊ ဂုဏ္ျပဳ ပူေဇာ္ပြဲေတြမွာ ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ ျဖစ္ေစ၊ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္းေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ေတြ ျဖစ္ေစ၊ အေပးခံရသူဟာ ေပးတဲ့သူတို႕ရဲ႕ေမြးေန႔ပြဲေတြ၊ မဂၤလာပြဲေတြမွာျဖစ္ေစ၊ ဂုဏ္ျပဳပူေဇာ္ပြဲေတြမွာျဖစ္ေစ၊ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္း လက္ေဆာင္ ျပန္ေပးရမယ့္အခါမွာျဖစ္ေစ၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔ေပးခဲ့ဖူးေသာ လက္ေဆာင္ႏွင့္ တန္ဖိုးမွ်ေသာ လက္ေဆာင္ကိုျဖစ္ေစ၊ သူတို႔ေပးတဲ့လက္ေဆာင္ထက္ သာလြန္တဲ့ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို ျဖစ္ေစ ျပန္ လည္ ေပးတတ္ၾကပါတယ္။
          ဒါမွလည္း ပထမလက္ေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့သူ ဝမ္းေျမာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ေလာကသဘာဝ အေလ်ာက္ သူ႕ထက္ မနိမ့္က်ေအာင္ဆိုၿပီး လက္ေဆာင္ေတြ ျပန္လည္ေပးတတ္ၾကပါတယ္။

(၂)
          ၁၉၈၈-ခုႏွစ္က စာေရးသူ ေပါက္ေခါင္းၿမိဳ႕၊ အေသာကာ႐ံု ေက်ာင္းတိုက္မွ ျပည္ၿမိဳ႕၊ေဇာတိကာ႐ံု ပါဠိတကၠသိုလ္ေက်ာင္းတိုက္သို႔ စာေပသင္ၾကားရန္အတြက္ ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕က ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြက စာေရးသူ ဆြမ္းခံ ၾကြတဲ့အခါ သပိတ္အျပည့္ ဆြမ္း ေလာင္းၾကပါတယ္။ မုန္႔ေတြ သစ္သီးေတြလည္း ေလာင္းၾကလို႔ သပိတ္ဖံုးေပၚမွာတင္ၿပီး ယူခဲ့ရပါတယ္။အဲဒီ ဆြမ္းေတြ၊မုန္႔ေတြ၊သစ္သီးေတြကို စာေရးသူက ေဇာတိကာ႐ံု ပါဠိတကၠသိုလ္ သံဃာေတာ္ ေလးရာ ေက်ာ္ထဲက ဆြမ္းနည္းတဲ့ ရဟန္း၊ ဂီလာရဟန္း၊ အာဂႏၱဳက ရဟန္းေတြကို လွဴဒါန္းပါတယ္။ သပိတ္ထဲရွိသမွ် ဆြမ္းေတြကို အကုန္ လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးဖို႔အတြက္ေတာ့ စာေရးသူတို႔ စုေပါင္းစားတဲ့ ဆြမ္းဝိုင္းက ဦးဇာဂရ(မင္းတုန္း)ႏွင့္ ဦးဣႏၵာစာရ(မိုးညိဳ)စတဲ့ သီတင္းသံုးေဖာ္ေတြက ဝိုင္းဝန္းလွဴဒါန္း ၾကပါတယ္။ ဆြမ္းေတြ လွဴဒါန္းခဲ့တာ ကိုးႏွစ္ေလာက္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။
          ၁၉၉၈-ခုႏွစ္မွာေတာ့ စာေပ ဗဟုသုတေတြ၊ ေဒသႏၱရ ဗဟုသုတေတြ ရရွိေအာင္လို႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ခ်မ္းျမသာစည္ၿမိဳ႕နယ္၊ဒကၡိဏာရာမ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတိုက္၊ ေဒါနၿခံ ေက်ာင္းေဆာင္သို႔ ေျပာင္းခဲ့ပါ တယ္။ စာေရးသူ ဆြမ္းခံၾကြေတာ့  မႏၱေလးက ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြကလည္း ဆြမ္းသပိတ္ ျပည့္ေအာင္ ေလာင္းလွဴၾကပါတယ္။ မုန္႔ေတြ သစ္သီးေတြကေတာ့ ျပည္မွာထက္ ပိုၿပီးရပါတယ္။
          မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးမွာ ေန႔စဥ္ ဆြမ္းကပ္ ဘုရားဝတ္လည္း ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားဝတ္ျပဳစဥ္ ေန႔ စဥ္ ဘုရားဝတ္ျပဳလာတဲ့ ၈၄-လမ္း က ပိဋကတ္ေတာ္ ျပန္႔ပြားေရးပံု ႏွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင္သမီး ေဒၚဝင္းႏြဲ႕ႏြဲ႕က ေန႔စဥ္ မုန္႔မ်ား လွဴဒါန္းပူေဇာ္ ၿပီး လိုအပ္တဲ့ပစၥည္း အလွဴခံရန္လည္း ဖိတ္ၾကား ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားႀကီး ေတာင္ဘက္ အေသာကာ႐ံု ေက်ာင္းတိုက္၊ေဇာတိကာ႐ံုေက်ာင္းေဆာင္မွာ ေန႔စဥ္ သပိတ္ထက္ဝက္ ခြဲၿပီး ဆြမ္းလွဴခဲ့ပါတယ္။ မုန္႔ေတြ သစ္သီးေတြကိုလည္း ဒကိၡဏာရာမ ေက်ာင္းတိုက္၊ နယားဆရာေတာ္ ဦးေမဃိယာဘိဝံသႏွင့္ ေဒါနၿခံေက်ာင္းေဆာင္မွ သံဃာေတာ္တို႔အား လွဴဒါန္းပူေဇာ္ပါတယ္။
          တစ္ေန႔ ၈၂ - လမ္းမွာ ဆြမ္း ခံ ျြကေတာ့ တိုက္အိမ္ တစ္အိမ္မွ ဒါယကာတစ္ေယာက္က မုန္႔တစ္ထုပ္ လွဴဒါန္း ပူေဇာ္ပါတယ္။ သူ လွဴဒါန္းၿပီး တိုက္ထဲ ျပန္ဝင္ေတာ့  သံုးႏွစ္သမီးဝန္းက်င္ တူမေလးျဖစ္ ဟန္ရွိသူက -
          “ေလးေလး ဘာျဖစ္လို႔ ဘုန္းႀကီးကို မုန္႔သြားေပးတာလဲ” လို႔ ေမးသံၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒါယကာေလးက -
          “ေပးတာ မဟုတ္ပါဘူးကြ၊ လွဴတာ လွဴတာ”လို႔ ျပန္ရွင္းျပသံ ၾကားရပါတယ္။
          “မုန္႔ယူသြားတဲ့ ဘုန္းႀကီးက ေလးေလးကို ဘာျပန္ေပးမွာလဲ” လို႔ဆက္ေမးရင္ေတာ့ ဦးေလးျဖစ္ သူက ဘယ္လိုျပန္ေျဖမယ္မသိႏိုင္ ပါ။ အဲဒီဘုန္းႀကီးကို ဘာလို႔ မုန္႔ေပးရတာလဲဆိုတဲ့ ကေလးရဲ႕ စူးစမ္း ဆင္ျခင္ဥာဏ္ျဖင့္ ေမးတဲ့ ဘာသာေရးေမးခြန္းဆန္ဆန္ စကားေလးကို စာေရးသူ မေမ့ႏိုင္ဘဲျဖစ္ေနပါတယ္။
          အဲ့ဒီအိမ္က ဆြမ္းခ်က္ေနာက္ က်တဲ့ေန႔တိုင္း စာေရးသူအား မုန္႔ထုပ္ အၿမဲ လွဴဒါန္းပါတယ္။ ဒီလို စာေရးသူ သံုးႏွစ္ေလာက္ေနခဲ့လို႔  သံုးႏွစ္အတြင္း လွဴဒါန္း ပူေဇာ္ေနတဲ့ ဒါယကာေလးကို စာေရးသူက ဘာေတြ လက္ေဆာင္ျပန္ေပးခဲ့ပါသလဲ။ ျမန္မာျပည္မွာ သံဃာေတာ္ ေလးသိန္းဝန္းက်င္ ေလာက္ရွိတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီသံဃာေတာ္ တို႔ရဲ႕ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ေဆး တို႔အတြက္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြက ေန႔စဥ္ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ေန ၾကရပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြက ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြကို ဘာလက္ေဆာင္ေတြျပန္ေပးခဲ့ပါသလဲ။

(၃)
          မႏၱေလးၿမိဳ႕ ၈၂-လမ္းက တိုက္ေရွ႕မွာ နံနက္ (၈းဝ၀) နာရီဝန္းက်င္ အခ်ိန္ ဆြမ္းခံျြကတဲ့ စာေရးသူဟာ ပထဝီ႐ုပ္(ေျမ႐ုပ္)၊ ေတေဇာ႐ုပ္(မီး ႐ုပ္)၊ အာေပါ႐ုပ္(ေရ႐ုပ္)၊ ဝါေယာ ႐ုပ္(ေလ႐ုပ္)၊ စကၡဳပသာဒ႐ုပ္ စတဲ့ ႐ုပ္တရားမ်ားစြာျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္တရားမ်ားစြာ ထဲမွာ ႐ူပါ႐ံုဆိုတဲ့ ႐ုပ္ တရားတစ္ခု ပါဝင္ပါတယ္။ အျခား ႐ုပ္ေတြကို စကၡဳပသာဒျဖင့္ ႐ႈၾကည့္လို႔ မျမင္ရပါဘူး။ ႐ူပါ႐ံု႐ုပ္တစ္ခုကိုပဲ စကၡဳပသာဒ႐ုပ္ျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တိုက္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ဒါယကာရဲ႕ မ်က္စိမွာ စကၡဳပသာဒ ႐ုပ္ အၾကည္ဓာတ္ရွိပါတယ္။ ႐ူပါ႐ံုကို ဖမ္းယူႏိုင္ပါတယ္။
          စာေရးသူရဲ႕႐ူပါ႐ံုနဲ႔ ဒါယကာ ရဲ႕စကၡဳပသာဒ႐ုပ္တို႔ ေပါင္းေပါင္း ဆံုမိတဲ့အခါ ဒါယကာမွာ စကၡဳ ဝိညာဏ္စိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စကၡဳ ဝိညာဏ္စိတ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ ႐ူပါ႐ံုကို ခံယူတတ္တဲ့ သမၸဋိစၦနစိတ္ ျဖစ္ပါ တယ္။ သမၸဋိစၦနစိတ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ ႐ူပါ႐ံုကို စံုစမ္းတတ္တဲ့ သႏီၱရဏ စိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ သႏီၱရဏစိတ္ရဲ႕ အျခားမဲ့မွာ ႐ူပါ႐ံုကို မွတ္တတ္တဲ့ ဝုေ႒ာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
          ဝုေ႒ာစိတ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ ျမတ္ ေသာအက်င့္ကိုက်င့္ေနတဲ့ ရဟန္း ျြကလာတာပဲ၊ ရဟန္း ခ်မ္းသာစြာ စားရေအာင္၊ တို႔လည္း ကုသိုလ္ ျဖစ္ေအာင္ ဆြမ္းလွဴဦးမွပဲ၊ ဆြမ္း မက်က္ေသးရင္ မုန္႔လွဴဦးမွပဲ စသျဖင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုး သြင္းစိတ္ထားျခင္း ေယာနိေသာ မနသိကာရ ယွဥ္တြဲလာပါတယ္။
          ေယာနိေသာမနသိကာရ  ေစတသိက္ႏွင့္အတူ ရဟန္းကို ဆြမ္းလွဴမယ္ဆိုတဲ့ မဟာကုသိုလ္ ေဇာ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။မဟာကုသိုလ္(ကာမာဝစရကုသိုလ္) စိတ္တို႔ႏွင့္အတူ ဖႆ၊ေဝဒနာ၊ သညာ၊ ေစတနာစတဲ့ အညသမာန္း ေစတသိက္ (၁၃) ပါး၊ သဒၶါ၊ သတိ၊ ဟိရိ၊ ဩတၲပၸ၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟစတဲ့ ေသာဘန ေစတသိက္(၂၅)ပါးတို႔ဟာ ကုသိုလ္စိတ္ အားေလ်ာ္စြာ ယွဥ္မွီၿပီး ျဖစ္ၾက ပါတယ္။
          စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္မွ စၿပီးျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေစတသိက္တရားေတြဟာ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ ဆီသို႔ ေရာက္ ေအာင္သြားၿပီး ဟဒယ ဝတၳဳ႐ုပ္ထဲမွာ လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္ေပၚၾကပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ မွတစ္ဆင့္ ကိုယ္တြင္းမွာရွိေနတဲ့ ဝါေယာ႐ုပ္(ေလ႐ုပ္)ေတြကို လႈပ္ရွား တြန္းကန္ေစၿပီး ထိုင္ေန၊ ရပ္ေနတဲ့ ဒါယကာရဲ႕႐ုပ္တရားကို ဆြမ္းအိုး ဆြမ္းခြက္ရွိရာ၊ မုန္႔သစ္သီးရွိရာ ဌာနသို႔သြားေစကာ ဆြမ္းေတြကို ျဖစ္ေစ၊ မုန္႔၊ သစ္သီးတို႔ကိုျဖစ္ေစ ယူလာလ်က္ စာေရးသူအား ေလာင္းလွဴလိုက္ ပါေတာ့တယ္။
          ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္တဲ့အခါမွာ ခုနစ္ႀကိမ္ (ခုနစ္စိတ္) ေလာက္ ဆက္တိုက္ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခုနစ္စိတ္ေျမာက္ ကုသိုလ္စိတ္ရဲ႕ အျခားမဲ့မွာေတာ့ ယင္းကုသိုလ္ကိုပဲ အာ႐ံုျပဳတဲ့ တဒါ႐ံု ဝိပါက္စိတ္ ႏွစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ဘဝင္စိတ္ေတြမ်ားစြာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဘဝင္စိတ္ေတြက အာ႐ံုကို ထင္ရွားစြာမသိၾကေတာ့ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရား ထုတ္ေဖာ္ ေဟာေတာ္မူလို႔ ဘဝင္စိတ္ ျဖစ္ ေၾကာင္းသိရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
          ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ ခုနစ္ခုဟာ ကာလ သံုးမ်ိဳး ခြဲၿပီး အက်ိဳးေပးႏိုင္ပါတယ္။ ပထမျဖစ္ ေပၚလာတဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ဟာ ယခု ပစၥဳပၸန္ဘဝမွာပဲ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ရႊင္လန္းျခင္း၊ ေရွးဘဝမ်ားစြာက ျပဳခဲ့တဲ့ အပရာပရိယကုသိုလ္ကံတို႔ အက်ိဳးေပးခြင့္ရျခင္း၊ လူအမ်ားခ်စ္ ခင္ႏွစ္သက္ခံရျခင္း စတဲ့ အက်ိဳး ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။
           အလြန္ သီလျဖဴစင္တဲ့ အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ ေတြက ဈာန္ အဘိညဏ္ သမာဓိ တရားျဖင့္ စိတ္၊ ေစတသိက္ေတြကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး ခုနစ္ရက္ ၾကာမွ စိတ္ေစတသိက္တို႕ရဲ႕ျဖစ္ေပၚခြင့္ကို ေပးတဲ့ နာမ္တန္ခိုးသတိၲေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ နိေရာဓသမာပတ္ ဝင္စားတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
           အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြ စိတ္ ေစတသိက္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာမွ ခုနစ္ရက္ ၾကာတဲ့အခါ စိတ္ေစတသိက္တို႔ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚခြင့္ကို ေပးတဲ့အခါ အစာ အာဟာရေတြ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အစာအာဟာရေတြ ေပး လွဴပူေဇာ္မိရင္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္ ဘဝမွာပဲ ႀကီးပြားခ်မ္းသာျခင္း အက်ိဳးေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
          ေနာက္ဆံုးကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္တဲ့ ခုနစ္ခုေျမာက္စိတ္ကေတာ့ ဒုတိယ ဘဝမွာ အက်ိဳးေပးပါတယ္။ သတၲဝါ တို႔ ကြယ္လြန္ခါနီးအခ်ိန္ေရာက္ ေတာ့ မ်က္စိေတြ၊နားေတြ၊ ႏွာေခါင္းေတြ၊ လွ်ာေတြ၊ ကိုယ္ေတြမွာ ျမင္သိစိတ္၊ ၾကားသိစိတ္၊ နံ သိစိတ္၊ စားသိစိတ္၊ ေတြ႕သိစိတ္ေတြ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ စိတ္က အာ႐ံု တစ္ခုခုမွာ မွီၿပီးျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ ပစၥဳပၸန္အာ႐ံုကို မွီလို႔မရေတာ့ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္(ႏွလံုး႐ုပ္)ထဲမွာ ရွိတဲ့စိတ္က အတိတ္ကို အာ႐ံုျပဳလိုက္ပါတယ္။
          ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္(ႏွလံုး႐ုပ္)ထဲ မွာရွိတဲ့စိတ္ဟာ ထူးဆန္းပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္ ဆို တဲ့ ကာလ သံုးပါးကို အာ႐ံုျပဳႏိုင္ပါတယ္။
          ကြယ္လြန္ခါနီး အခ်ိန္မွာေတာ့ အတိတ္ကို အာ႐ံုျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ မကြယ္လြန္ခင္ အတိတ္ ကာလက  ဆြမ္းေလာင္းမယ္၊ သကၤန္းလွဴမယ္လို႔ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေစတနာ ေစတသိက္ေလးဟာ အသစ္ျပဳရသလို ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚ လာပါတယ္။ ကံအာ႐ံု၊ ကံနိမိတ္ ထင္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေစတနာ အားေလ်ာ္စြာ လွဴမယ္ျဖစ္တဲ့ ဆြမ္း၊ သစ္သီး၊ မုန္႔၊ သကၤန္း စသည္တို႕ ကိုယူေနတဲ့ အမူအရာ၊ေလာင္းလွဴ ပူေဇာ္ေနတဲ့အမူအရာ စသည္တို႔လည္း ထင္ျမင္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကမၼနိမိတ္ထင္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကုသိုလ္ျပဳ စဥ္က အမူအရာမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
           မိမိကံအားေလ်ာ္စြာ ေတြ႕ရမယ့္၊ ေရာက္ရမယ့္ လူမိခင္ရဲ႕ဝမ္း ေရျပား၊ လူမိခင္ရဲ႕အသြင္တို႔လည္း ထင္ျမင္လာတတ္ပါတယ္။ မိမိေန ရမယ့္ နတ္ဗိမာန္ႏွင့္နတ္ပေဒသာပင္၊ နတ္သမီး၊ နတ္သားအသြင္ ေတြလည္း မေနာဒြါရ လို႔ ေခၚတဲ့ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္(ႏွလံုး႐ုပ္)မွာ ျဖစ္ေစ၊ စကၡဳပသာဒ႐ုပ္ စသည္မွာ ျဖစ္ေစ ထင္ျမင္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လူ႕ျပည္၊ နတ္ျပည္တို႔မွာ သြားေရာက္ ပဋိသေႏၶယူရမယ့္ ဂတိနိမိတ္ထင္ျမင္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
          မိမိ ဂတိနိမိတ္ထင္ရာဌာနမွာ ေနမယ္လို႔လည္း စိတ္ဆံုးျဖတ္လိုက္ေရာ ယခု လူ႕ဘဝရဲ႕ေနာက္ဆံုးစိတ္ စုေတ(ေသ)စိတ္ဟာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယ ဘဝမွာ မိမိဂတိနိမိတ္အားေလ်ာ္စြာ လူမိခင္ရဲ႕ဝမ္းမွာ ပဋိသေႏၶေနရ ျခင္း၊ နတ္ျပည္မွာ ပဋိသေႏၶစိတ္ ျဖစ္ျခင္းအက်ိဳးတရားေတြကို ျဖစ္  ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုေဇာခုနစ္လံုးထဲက ေနာက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ခုနစ္ခု ေျမာက္ေသာစိတ္ဟာ ဒုတိယဘဝမွာ အက်ိဳးေပးႏိုင္ပါတယ္။
          ကုသိုလ္ေဇာစိတ္ ခုနစ္လံုးထဲ က ပထမစိတ္၊ သတၲမစိတ္တို႔ကို ထားၿပီး အလယ္မွာျဖစ္တဲ့ ငါးလံုး ေသာ ကုသိုလ္စိတ္တို႔ကေတာ့ တတိယဘဝမွစၿပီး လူ႕ဘဝ၊ နတ္ ဘဝေတြမွာ အက်ိဳးေပးပါတယ္။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုရည္မွန္းၿပီး လွဴ ဒါန္း ပူေဇာ္ထားတဲ့ ကုသိုလ္ ဆိုရင္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာရသည့္ဘဝတိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ိဳးတရားေတြကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။
           စိတ္ေတြက လက္ဖ်စ္ တစ္တြတ္၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္အတြင္းမွာ ကုေဋတစ္သိန္းေလာက္ ျဖစ္ေပၚ ျခင္း၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဆြမ္းေလာင္းလွဴရန္အတြက္ လံု႔လျပဳရတာ ေလးမိနစ္၊ ငါးမိနစ္ မွ်ၾကာမယ္ဆိုရင္ ကုသိုလ္စိတ္ေတြဟာ ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
          ခုနစ္လံုးမွ်ေလာက္ေသာ ကုသိုလ္စိတ္ကေလးကပင္ ကာလ သံုးမ်ိဳးခြဲၿပီး လူ႕ဘဝ၊ နတ္ဘဝႏွင့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္း ပူေဇာ္လွ်င္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာရသည့္ တိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ိဳး ေတြျဖစ္ေစႏိုင္ေတာ့ က်န္တဲ့ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာ ေသာကုသိုလ္စိတ္တို႔ကေတာ့ မ်ားစြာ ေသာဘဝေတြမွာ ေကာင္းက်ိဳး တရားေတြကိုရရွိေစၿပီး နိဗၺာန္ ရည္မွန္း လွဴဒါန္းထားလွ်င္ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာမရမခ်င္း ေကာင္းက်ိဳးေတြကို ေပးေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
          သာသနာေတာ္တြင္း ကာလမွာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေလး တစ္ႀကိမ္ ျပဳလိုက္႐ံုမွ်ျဖင့္ အဲဒီေကာင္းမႈမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္စြမ္းအင္ တန္ခိုး သတိၲေတြဟာ ႀကီးမားလွပါတယ္။ ေရာက္မလာေသးတဲ့ အနာဂတ္ စြမ္းအင္ သတိၲမ်ားစြာကို ပိုင္ဆိုင္ သြားပါတယ္။ အံ့ဩဖြယ္ရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
          ပိဋကတ္စာေပ၊ ေထရာပဒါန္ ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္မွာေတြ႕ရတာကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ကမၻာတစ္သိန္းေလာက္က ပြင့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ ပဒုမုတၲ ရဘုရားရွင္အား ဒါယကာတစ္ဦးက (ဆြမ္းအလို႔ငွာ) ငွက္ေပ်ာသီးေတြ လွဴဒါန္းပူေဇာ္လိုက္ပါတယ္။ လွဴဒါန္း ပူေဇာ္မႈ ကုသိုလ္မႈေစတနာစြမ္းအင္ ေၾကာင့္ ဘယ္လိုအက်ိဳးေတြ ေပးမွာလဲလို႔ ပဒုမုတၲရဘုရားရွင္က အနာဂတံသအဘိဥာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ေတာ္မူပါတယ္။
          အနာဂတံသအဘိဥာဏ္ ဆို တာ ဒိဗၺစကၡဳအဘိÓာဏ္ေၾကာင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚတဲ့ ဥာဏ္ျဖစ္ပါ တယ္။ အလြန္တည္ၾကည္တဲ့ ဈာန္ သမာဓိစြမ္းအင္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ဥာဏ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဘိဥာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ေတာ္မူၿပီး ယခုလို ဗ်ာဒိတ္စကားကို မိန္႔ဆိုေတာ္မူပါတယ္။
          “အၾကင္သူသည္ ငါဘုရားကို (ဆြမ္းအလို႔ငွာ) ငွက္ေပ်ာသီးတို႔ျဖင့္ လုပ္ေကြ်း၏။ ထိုသူကို ငါသည္ ဗ်ာဒိတ္စကား ေျပာၾကားေပအံ့။ ေျပာၾကားမည့္ငါ၏စကားကို နားေထာင္ၾကကုန္ေလာ့”
          ထိုသူသည္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ႀကိမ္ တိုင္တိုင္ သိၾကားမင္း ျဖစ္လတၲံ႕၊ သံုးဆယ့္ေလးႀကိမ္ စၾကဝေတး မင္း ျဖစ္လတၲံ႕၊ ကမၻာတစ္သိန္း အထက္၌(ေနာင္ ကမၻာတစ္သိန္း ၾကာေသာအခါ) ဥကၠာကမင္းမ်ိဳး၌ျဖစ္ေသာ အႏြယ္အားျဖင့္ ေဂါတမ မည္ေသာဘုရားရွင္သည္ ေလာက ၌ ပြင့္လတၲံ႔။
          ထိုသူသည္ ထိုေဂါတမဘုရား ၏တရားတို႔၌ တရားအေမြခံရင္ေသြး ျဖစ္၍ ကု႑ဓာနအမည္ျဖင့္ ထင္ရွားေသာ(ဈာန္မဂ္ဖိုလ္၊နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာရသည့္) တပည့္သာဝက ျဖစ္လတၲံ႕ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (ေထရာပဒါန္ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္၊ ကု႑ဓာနေတၳရအပဒါန္ စာမ်က္ ႏွာ ၉၃-မွ)
          ပဒုမုတၲရဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္  မူတဲ့အခါမွာပဲ ဟံသာဝတီၿမိဳ႕က လူတစ္ေယာက္ဟာ ႏြားစာအလို႔ငွာ ျမက္ရိတ္ၿပီး ျမက္ကို ေရာင္းကာ  အသက္ေမြးရပါတယ္။ အလြန္ဆင္းရဲသူျဖစ္ပါတယ္။
          တစ္ေန႔ ပဒုမုတၲရဘုရားရွင္ကို ေတြ႕ေတာ့ သူ႕မွာအပိုရွိေနတဲ့ ပုဆိုး တစ္ထည္ကို (သကၤန္းခ်ဳပ္ဝတ္ရန္ အတြက္) ဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္း ပူေဇာ္လိုက္ပါတယ္။
          ပဒုမုတၲရဘုရားရွင္က ခုလို လွဴဒါန္း ပူေဇာ္လို႔ လွဴဒါန္းသူမွာ ဘယ္လိုအက်ိဳးေတြ ေပးမွာလဲလို႔  ဈာန္အဘိဥာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ ၿပီး ယခုလို ဗ်ာဒိတ္စကားကို မိန္႔ ၾကားေတာ္မူပါတယ္။
          “ဤပုဆိုးတစ္ထည္(သကၤန္း ခ်ဳပ္ဝတ္ရန္အလို႔ငွာ)ကို လွဴရျခင္း ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ေတာင့္တ မႈေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ကမၻာတစ္သိန္းပတ္လံုး ပ်က္စီး၍ က်ေရာက္ရာ အပါယ္သို႔မလား လတၲံ႕၊ သံုးဆယ့္ေျခာက္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ နတ္တို႔ကို အစိုးရသည္ ျဖစ္၍ နတ္ မင္းအျဖစ္ကို ျပဳရလတၲံ႕၊ သံုးဆယ့္ သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ စၾကဝေတးမင္း လည္း ျဖစ္လတၲံ႕၊ ျပန္႔ေျပာေသာ ပေဒသရာဇ္မင္း အျဖစ္ကိုကား ဂဏန္းအားျဖင့္ မေရတြက္ႏိုင္။
          သင္သည္ နတ္ျပည္၌လည္းေကာင္း၊ လူ႕ျပည္၌လည္းေကာင္း၊ က်င္လည္ရသည္ရွိေသာ္ အဆင္း လွသူသည္လည္းေကာင္း၊ (ကိုယ္က်င့္သီလရွိျခင္း၊ ခ်မ္းသာျြကယ္ဝ ျခင္း စေသာ) ဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသူ သည္လည္းေကာင္း၊ (သူတစ္ပါးတို႔ က) မႏွိပ္စက္ႏိုင္ေသာကိုယ္ ရွိသူ သည္ လည္းေကာင္း ျဖစ္လတၲံ႕။ ရန္သူသည္ မေခ်ာက္ခ်ားႏိုင္ေသာ (မယူႏိုင္ေသာ)  မႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္သည့္ အဝတ္ပုဆိုးကို အလိုရွိတိုင္း ရလတၲံ႕ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (ေထရာပဒါန္ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္၊ သကႎ သမၼဇၨကဝဂ္၊ ဧကဒုႆ ဒါယက- ေတၳရ အပါဒါန္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂/၃မွ)
          ပိဋကတ္စာေပမွာလာတဲ့ ေရွး ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး ႏွစ္ခုကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ၾကည့္ မယ္ဆိုရင္ ေကာင္းမႈရွင္တို႔ ျပဳတဲ့ ကုသိုလ္ေတြဟာ အနည္းငယ္မွ်ေသာ ငွက္ေပ်ာသီး အလွဴ၊ အဝတ္ ပုဆိုးအလွဴတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
          လွဴဒါန္းပူေဇာ္မႈ အခ်ိန္ကာလ ကလည္း ငွက္ေပ်ာသီးအလွဴ ဆိုရင္ ၁၅-မိနစ္၊ ၂၀-မိနစ္အတြင္းမွာ ၿပီးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အဝတ္ပုဆိုး အလွဴဆိုရင္ ငါးမိနစ္အတြင္းမွာ ၿပီးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ျပဳလုပ္မႈ အခ်ိန္ ကာလကလည္း တိုေတာင္းလွပါ တယ္။
          လွဴဒါန္းပူေဇာ္မႈက နည္း၊ ျပဳ လုပ္မႈအခ်ိန္ကာလကလည္း နည္းၿပီး ရရွိမည့္အက်ိဳးေတြ၊ အက်ိဳးကို ခံစားရမယ့္ အခ်ိန္ကာလေတြက ေတာ့ မ်ားလြန္းလွ ရွည္လ်ားလွပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ေတာင္ သံသယဝင္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကံ အေၾကာင္းတရားရဲ႕အက်ိဳးေပးတရားဟာ မႀကံစည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ ေတြးေတာ ေနရင္ ႀကံစည္ေတြးေတာသူမွာပဲ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးပင္ပန္းျခင္း၊ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
          ေလာကဥပမာျဖင့္ လယ္ယာ ေျမေကာင္းမွာ စိုက္ပ်ိဳးလိုက္တဲ့ သရက္ပင္၊ သီးပင္၊ အုန္းပင္ စတဲ့ သစ္သီးေစ့ေတြကို ငါးေစ့၊ ေျခာက္ ေစ့၊ ခုနစ္ေစ့မွ် စိုက္ပ်ိဳးလိုက္ပါတယ္။ အခ်ိန္တန္လို႔ သီးလာၾက ေသာ္ ရာေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ သရက္သီး၊သီး သီး၊ အုန္းသီး စသည္တို႕ကို အခ်ိန္ ကာလၾကာျမင့္စြာ သီးေပးေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
          တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုသိုလ္ နာမ္စြမ္းအားေလ်ာ္စြာ တူမွ်ေသာ အက်ိဳးကို ေပးျခင္းလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ကုသိုလ္စိတ္ေတြမွာ စြမ္းအင္ ျပည့္ဝတဲ့ ေစတသိက္နာမ္တရား သံုးဆယ့္ရွစ္ပါးေလာက္ ယွဥ္တြဲၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။
          အညသမာန္းေစတသိက္ တစ္ ဆယ့္သံုးပါး၊ေသာဘနသာဓာရဏ ေစတသိက္ ဆယ့္ကိုးပါး၊ ဝိရတီ ေစတသိက္ သံုးပါး၊ အပၸမညာ ေစတသိက္ႏွစ္ပါး၊ပညိေျႏၵေစတသိက္ တစ္ပါး၊ ေပါင္း သံုးဆယ့္ရွစ္ပါးေသာ ေစတသိက္တို႔ ကုသိုလ္စိတ္ အားေလ်ာ္စြာ ယွဥ္မွီၿပီး ျဖစ္ၾကပါတယ္။
          ကုသိုလ္စိတ္ အားေလ်ာ္စြာ ယွဥ္မွီၿပီးျဖစ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ေကာင္းမႈျပဳစဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္မႈ ဥာဏ္ မယွဥ္မႈ၊ ထက္သန္မႈ မထက္သန္မႈ စသည္တို႔အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ေသာဘနေစတသိက္ေတြ အျပည့္အစံုျဖစ္ေစ၊ မျပည့္စံုဘဲျဖစ္ေစ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
          ဒီလို ကုသိုလ္စိတ္မွာ တန္ခိုး သတိၲရွိတဲ့ ျဖဴစင္တဲ့နာမ္ ေစတသိက္ေတြ ယွဥ္တြဲျဖစ္ေပၚ ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚခ်ိန္၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခ်ိန္တို႔ဟာ အလြန္ပဲ လ်င္ျမန္လွပါတယ္။လက္ဖ်စ္တစ္တြက္ လွ်ပ္တစ္ျပက္အတြင္းမွာ ကုေဋတစ္သိန္းေလာက္ ျဖစ္ေပၚမႈ၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
          ဒီေတာ့ ဆြမ္းေလာင္းလွဴစဥ္၊ သကၤန္းကပ္လွဴစဥ္ အနည္းငယ္ ေသာအခ်ိန္ကာလ ျဖစ္တဲ့ ေလး မိနစ္၊ ငါးမိနစ္၊ ဆယ္မိနစ္မွ်ေသာ အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ေတြ၊ ကုသိုလ္ စိတ္ေတြႏွင့္ ယွဥ္တြဲျဖစ္တဲ့ေစတသိက္ေတြကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
          ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္တဲ့ စိတ္ေတြထဲက စိတ္ကေလး ခုနစ္လံုးမွ်ကပင္ ပစၥဳပၸန္အက်ိဳး၊ ဘဝသံသရာအက်ိဳး၊ ဒုတိယဘဝအက်ိဳး ေတြကိုေပးႏိုင္စြမ္းပါတယ္။ဒီေတာ့  က်န္တဲ့ မေရတြက္ႏိုင္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္တို႔ရဲ႕အက်ိဳးေပးမႈကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
          ကုသိုလ္စိတ္ဟာ အင္အား သတိၲေတြ၊ နာမ္စြမ္းအင္ေတြ မ်ားစြာရွိတဲ့အတြက္ ပဒုမုတၲရဘုရား ရွင္က သူ႕အား ငွက္ေပ်ာသီးမွ်၊ ပုဆိုးတစ္ထည္မွ် လွဴတဲ့ဒါယကာ ႏွစ္ဦးကို အနာဂတံသ အဘိညာဥ္ ျဖင့္ ၾကည့္ၿပီး “ငွက္ေပ်ာသီးကို ဆြမ္းအလို႔ငွာ လွဴရေသာေကာင္း မႈေၾကာင့္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ႀကိမ္တိုင္ တိုင္ သိၾကားမင္း ျဖစ္ရလိမ့္မယ္၊ သံုးဆယ့္ေလးႀကိမ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္ရလိမ့္မယ္၊ ေနာင္ ကမၻာတစ္သိန္းေလာက္မွာ ပြင့္ေတာ္မူမယ့္ ေဂါတမ ဘုရားရွင္လက္ထက္အခါမွာ (ဈာန္ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုရမည့္) ကု႑ဓာန အမည္ရွိတဲ့ သာဝက ရဟန္းျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ဗ်ာဒိတ္ စကားမိန္႔ဆိုေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
          သကၤန္းခ်ဳပ္ရန္အလို႔ငွာ ပုဆိုး တစ္ထည္လွဴတဲ့ ဒါယကာကိုလည္း ဤပုဆိုးတစ္ထည္(သကၤန္းခ်ဳပ္ရန္ အလို႔ငွာ) လွဴရေသာေၾကာင့္လည္း ေကာင္း၊ ေတာင့္တမႈေၾကာင့္လည္းေကာင္း ကမၻာတစ္သိန္းလံုး ပ်က္ စီး၍ က်ေရာက္ရာ အပါယ္သို႔ မလားလတၲံ႕၊သံုးဆယ့္ေျခာက္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ နတ္တို႔ကို အစိုးရသည္ ျဖစ္၍ နတ္မင္းအျဖစ္ကို ျပဳရလတၲံ႔၊ သံုးဆယ့္သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ စၾကဝေတးလည္း ျဖစ္ရလတၲံ႕၊ ျပန္႔ေျပာေသာ ပေဒသရာဇ္မင္း အျဖစ္ကိုကား ဂဏန္းအားျဖင့္ မေရတြက္ႏိုင္။
          သင္သည္ နတ္ျပည္၌လည္းေကာင္း၊ လူ႕ျပည္၌လည္းေကာင္း က်င္လည္ရသည္ရွိေသာ္ အဆင္း လွသူသည္လည္းေကာင္း၊ (သီလ ရွိျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္းစေသာ)ဂုဏ္ ႏွင့္ျပည့္စံုသူသည္လည္းေကာင္း၊ (သူတစ္ပါးတို႔ မႏွိပ္စက္ႏိုင္ေသာ) ကိုယ္ရွိသူ၊ မႏိႈင္းရွည့္ႏိုင္ေသာ အဝတ္ပုဆိုးကို အလိုရွိတိုင္း ရသူ ျဖစ္လတၲံ႕လို႔ ဗ်ာဒိတ္စကား မိန္႔ေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းမႈ ျပဳသူဟာ ပစၥဳပၸန္ဘဝမွာပါ လူအမ်ား ခ်စ္ခင္ခံရျခင္း၊ ေကာင္း သတင္းေက်ာ္ၾကားျခင္း၊ သူေတာ္ ေကာင္းတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရျခင္း၊ ငါးပါးသီလ လံုၿခံဳေနတတ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြကို ရရွိႏိုင္ ပါတယ္။
(၄)
          လူ႕ေလာကမွာ ေပးၾကတဲ့ လက္ေဆာင္ေတြကို ပစၥည္းလက္ ေဆာင္၊ ဓမၼလက္ေဆာင္၊ ျမင္ရ တဲ့ လက္ေဆာင္၊ မျမင္ရတဲ့ လက္ေဆာင္၊ ပစၥဳပၸန္ဘဝအတြက္လက္ေဆာင္၊ သံသရာဘဝအတြက္ လက္ေဆာင္၊ ဘဝသံသရာမွာ မၾကာခဏေတြ႕ရသူကို ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္၊ ဘဝသံသရာမွာ အလြန္ ေတြ႕ခဲသူကို ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ စသည္ျဖင့္မ်ားစြာခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။
          ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြက ပစၥည္းလက္ေဆာင္၊ ျမင္ရတဲ့လက္ေဆာင္၊ ပစၥဳပၸန္လက္ေဆာင္ေတြ ေပးလွဴ ပူေဇာ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို လက္ေဆာင္ေတြေပးၾကလို႔ လက္ ေဆာင္ေတြကို အမွီျပဳၿပီး ရဟန္း သံဃာေတြမွာ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး၊ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ ျဖင့္ ခ်မ္းသာစြာ ေနၾကရပါတယ္။ 
          လက္ေဆာင္ေတြကို အမွီျပဳၿပီး တရားစာေတြ က်က္မွတ္ၾကရ ပါတယ္။ တရားမွာ လာတဲ့အတိုင္း သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ ေၾကာင္းတရားေတြကို အားထုတ္ ၾကရပါတယ္။ သာသနာေတာ္ တည္တံ့ျပန္႔ပြားေအာင္၊ စာေပေတြ ပို႔ခ်ၾက၊ တရားေတာ္ေတြကိုေဟာ ၾကားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါယကာ ဒါယိကာမတို႔ရဲ႕ေက်းဇူးတရားဟာလည္း မ်ားလွပါတယ္။
          ဒီလိုလက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြ အၿမဲလွဴေနတဲ့ ဒါယကာဒါယိကာမ တို႔အား စာေရးသူတို႔ ရဟန္းသံဃာ ဘက္က -
          “ဘာလက္ေဆာင္ေတြ ျပန္ ေပးၾကသလဲ”
          ဒီလိုေမးခြန္းထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။  ဝိနည္းပညတ္ေတာ္အရ အာမိသ လို႔ေခၚတဲ့ စားဖြယ္၊ ေသာက္ဖြယ္၊ ေနဖြယ္ေတြကို ေဝယ်ာဝစၥမျပဳသူ တို႔အား (လာဘ္လာဘ)ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး ျပန္မေပးေကာင္းပါဘူး။ ျပန္မေပး ေကာင္းလို႔ စားဖြယ္၊ ဝတ္ဖြယ္ စသည္တို႔ကို မေပးေပမဲ့ ဓမၼလက္ ေဆာင္ေတြ၊မျမင္ရတဲ့လက္ေဆာင္ေတြ၊ သံသရာဘဝအတြက္ လက္ ေဆာင္ေတြကို နိဗၺာန္ခ်မ္းသာေတြ ရႏိုင္သည့္ဘဝတိုင္ေအာင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ပညာရွိသူတို႔ ဆင္ျခင္ၿပီး သိျမင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။
          အမွန္ေတာ့ ဒါယကာ-ဒါယိကာမေတြက အခ်ိန္အနည္းငယ္ေလးအတြင္းမွာ အနည္းငယ္မွ် ေသာ လက္ေဆာင္ေလးေတြကို ေပးလိုက္ၾကပါတယ္၊ လွဴဒါန္းပူေဇာ္လိုက္ၾကပါတယ္၊ ရဟန္း သံဃာ ေတြဘက္က မ်ားစြာေသာ ဓမၼလက္ေဆာင္ေတြ၊ မျမင္ရတဲ့ လက္ေဆာင္ေတြ၊ သံသရာဘဝ အဆက္ဆက္အတြက္ လက္ေဆာင္ေတြကို ဒါယကာ ဒါယိကာမတို႔အား နိဗၺာန္ခ်မ္းသာရသည့္ ဘဝတိုင္ေအာင္ ကာလရွည္ၾကာစြာ ျပန္လည္ ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။
          လူ႔ေလာကမွာလည္း ပထမ လက္ေဆာင္ေပးထားသူရဲ႕လက္ေဆာင္ႏွင့္ တန္းတူညီမွ်တဲ့ လက္ေဆာင္ျဖစ္ေစ၊ သူ႕ထက္သာတဲ့ လက္ေဆာင္ျဖစ္ေစ ျပန္ေပးမွ သဘာဝက်ၿပီး ပထမလက္ေဆာင္ အေပးခံရသူမွာ ဂုဏ္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ ဒါယကာေတြေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ထက္ ရဟန္းေတြ ျပန္ေပးတဲ့ ဓမၼလက္ေဆာင္ေတြ၊ မျမင္ရတဲ့ ကမၼသတိၲလက္ေဆာင္ေတြက မ်ားျမတ္လွလို႔ ဒါယကာတို႔ ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေတြးမိပါတယ္။
အရွင္ေသာဘိတ
(ဓမၼာစရိယ-ေပါက္ေခါင္း)